7 Hiểu Rõ Sự Khác Biệt Giữa Perpetual Và Quarterly

Lời Giới Thiệu Từ Chuyên Gia

Chào mừng các nhà giao dịch mới đến với thế giới phức tạp nhưng đầy tiềm năng của giao dịch hợp đồng tương lai tiền điện tử. Với tư cách là một chuyên gia trong lĩnh vực này, tôi nhận thấy rằng sự nhầm lẫn cơ bản nhất mà người mới thường mắc phải là sự khác biệt giữa hai loại hợp đồng tương lai phổ biến nhất: Hợp đồng Vĩnh cửu (Perpetual Futures) và Hợp đồng Hàng quý (Quarterly Futures).

Việc hiểu rõ sự khác biệt này không chỉ là kiến thức cơ bản mà còn là yếu tố then chốt quyết định chiến lược giao dịch, quản lý rủi ro và tối ưu hóa lợi nhuận của bạn. Bài viết này sẽ đi sâu vào 7 điểm khác biệt cốt lõi giữa hai loại hợp đồng này, giúp bạn đưa ra quyết định sáng suốt hơn khi tham gia thị trường.

1. Khái Niệm Cơ Bản Về Thời Hạn Hợp Đồng

Điểm khác biệt cơ bản nhất nằm ở thời hạn đáo hạn của hợp đồng.

Hợp Đồng Vĩnh Cửu (Perpetual Futures)

Hợp đồng vĩnh cửu, như tên gọi của nó, **không có ngày hết hạn**. Chúng được thiết kế để mô phỏng thị trường giao ngay (spot) càng sát càng tốt, cho phép nhà giao dịch giữ vị thế mua (long) hoặc bán (short) vô thời hạn, miễn là họ duy trì đủ ký quỹ (margin).

Sự vắng mặt của ngày đáo hạn này là lý do chính khiến Perpetual Futures trở nên cực kỳ phổ biến, đặc biệt trong thị trường tiền điện tử biến động cao, nơi các nhà giao dịch muốn tận dụng đòn bẩy mà không phải lo lắng về việc tái cơ cấu vị thế liên tục.

Hợp Đồng Hàng Quý (Quarterly Futures)

Ngược lại, hợp đồng hàng quý (hay còn gọi là hợp đồng có kỳ hạn) **có một ngày đáo hạn xác định**. Ngày này thường là cuối tháng của một quý cụ thể (ví dụ: tháng 3, tháng 6, tháng 9, tháng 12). Khi ngày đáo hạn đến, hợp đồng sẽ được thanh lý hoặc tự động chuyển đổi sang hợp đồng của quý tiếp theo, tùy thuộc vào quy tắc của sàn giao dịch.

Điều này có nghĩa là nhà giao dịch phải chủ động quản lý vị thế của mình trước khi hợp đồng đáo hạn.

2. Cơ Chế Phí Đảo Ngược (Funding Rate)

Đây là cơ chế quan trọng nhất phân biệt Perpetual Futures với các hợp đồng tương lai truyền thống (bao gồm cả Quarterly Futures).

Cơ Chế Phí Đảo Ngược Trong Perpetual Futures

Vì không có ngày đáo hạn để cân bằng giá thị trường và giá hợp đồng, Perpetual Futures sử dụng một cơ chế gọi là Phí Đảo Ngược (Funding Rate) để neo giá hợp đồng với giá giao ngay.

**Nếu giá Perpetual cao hơn giá Spot (Thị trường Bullish):** Những người giữ vị thế Long (mua) sẽ phải trả phí cho những người giữ vị thế Short (bán).
**Nếu giá Perpetual thấp hơn giá Spot (Thị trường Bearish):** Những người giữ vị thế Short sẽ phải trả phí cho những người giữ vị thế Long.

Phí này được thanh toán định kỳ (thường là 8 giờ một lần). Cơ chế này đảm bảo rằng giá hợp đồng không bị trôi quá xa so với giá tài sản cơ sở. Việc hiểu rõ cơ chế này là cực kỳ quan trọng, vì phí đảo ngược có thể ăn mòn lợi nhuận đáng kể nếu bạn giữ vị thế ngược xu hướng thị trường trong thời gian dài. Để hiểu sâu hơn về cách cơ chế này hoạt động và tác động đến lợi nhuận, bạn có thể tham khảo tài liệu về [Cơ Chế Thanh Lý Hợp Đồng Tương Lai Vĩnh Cửu: Hiểu Rõ Để Tối Ưu Hóa Lợi Nhuận https://cryptofutures.trading/vi/index.php?title=C%C6%A1_Ch%E1%BA%BF_Thanh_L%C3%BD_H%E1%BB%A3p_%C4%90%E1%BB%93ng_T%C6%B0%C6%A1ng_Lai_V%C4%A9nh_C%E1%BB%ADu%3A_Hi%E1%BB%83u_R%C3%B5_%C4%90%E1%BB%83_T%E1%BB%91i_%C6%AFu_H%C3%B3a_L%E1%BB%A3i_Nhu%E1%BA%ADn].

Cơ Chế Trong Quarterly Futures

Quarterly Futures **không sử dụng Phí Đảo Ngược**. Thay vào đó, sự chênh lệch giá giữa hợp đồng quý và giá giao ngay được phản ánh thông qua **Basis** (cơ sở).

Khi hợp đồng gần đáo hạn, Basis sẽ hội tụ về 0 (giá hợp đồng gần bằng giá spot).
Sự chênh lệch giá ban đầu (Premium hoặc Discount) là một phần của lợi nhuận tiềm năng hoặc chi phí nắm giữ vị thế.

3. Sự Ảnh Hưởng Của Ngày Đáo Hạn (Expiry Date)

Ngày đáo hạn là yếu tố quyết định cách bạn quản lý thời gian giao dịch.

Perpetual Futures: Không Có Ràng Buộc Thời Gian

Lợi thế lớn nhất là tính linh hoạt. Bạn có thể giữ vị thế miễn là bạn muốn, cho phép bạn thực hiện các chiến lược giao dịch dài hạn hoặc trung hạn mà không bị buộc phải đóng vị thế.

Quarterly Futures: Quản Lý Thời Gian Nghiêm Ngặt

Nhà giao dịch phải tính toán đến ngày đáo hạn. Nếu bạn dự đoán xu hướng sẽ kéo dài hơn thời hạn của hợp đồng, bạn sẽ phải thực hiện "Cuộn Hợp Đồng" (Rolling Over) – đóng hợp đồng hiện tại và mở một hợp đồng mới cho quý tiếp theo. Việc cuộn hợp đồng có thể phát sinh chi phí giao dịch và có thể bị ảnh hưởng bởi Basis tại thời điểm chuyển đổi.

4. Cơ Sở Giá (Pricing Basis)

Sự khác biệt về cơ chế neo giá dẫn đến sự khác biệt trong cấu trúc giá.

Perpetual Futures: Neo Bằng Funding Rate

Giá được điều chỉnh liên tục thông qua Phí Đảo Ngược để phản ánh tâm lý thị trường ngắn hạn so với giá giao ngay.

Quarterly Futures: Phản Ánh Kỳ Vọng Dài Hạn

Giá của hợp đồng quý được xác định bởi lãi suất phi rủi ro (risk-free rate) và chi phí lưu trữ (cost of carry) giữa giá giao ngay và ngày đáo hạn. Nếu thị trường kỳ vọng giá sẽ tăng trong 3 tháng tới, hợp đồng quý sẽ giao dịch ở mức **Premium** (cao hơn giá spot). Ngược lại, nếu kỳ vọng giảm, nó sẽ giao dịch ở mức **Discount**.

5. Rủi Ro Thanh Lý (Liquidation Risk)

Mặc dù cả hai loại hợp đồng đều có rủi ro thanh lý, cách thức và thời điểm rủi ro này xuất hiện có sự khác biệt.

Perpetual Futures: Rủi Ro Thanh Lý Liên Tục

Rủi ro thanh lý luôn hiện hữu khi ký quỹ duy trì (maintenance margin) bị vi phạm do biến động giá. Trong Perpetual, bạn còn phải đối mặt với nguy cơ bị thanh lý nếu Phí Đảo Ngược tích lũy quá lớn và làm giảm số dư ký quỹ khả dụng của bạn (mặc dù điều này hiếm hơn so với biến động giá trực tiếp).

Quarterly Futures: Rủi Ro Thanh Lý Gần Ngày Đáo Hạn

Trong Quarterly Futures, nếu giá hợp đồng tiến gần đến giá thanh lý và ngày đáo hạn cũng gần kề, nhà giao dịch phải đối mặt với áp lực kép. Nếu bạn quyết định không cuộn hợp đồng, vị thế của bạn sẽ bị thanh lý theo giá thanh lý được xác định trước.

Điều quan trọng là nhà giao dịch phải thành thạo các phương pháp quản lý ký quỹ. Việc lựa chọn giữa Ký Quỹ Chéo (Cross Margin) và Ký Quỹ Cô Lập (Isolated Margin) ảnh hưởng trực tiếp đến rủi ro thanh lý trong cả hai loại hợp đồng. Bạn có thể tìm hiểu sâu hơn về các chiến lược quản lý ký quỹ tại [Hiểu Rõ Ký Quỹ Chéo và Ký Quỹ Cô Lập Để Tối Đa Hóa Lợi Nhuận Trong Giao Dịch Hợp Đồng Tương Lai https://cryptofutures.trading/vi/index.php?title=Hi%E1%BB%83u_R%C3%B5_K%C3%BD_Qu%C3%BD_Ch%C3%A9o_v%C3%A0_K%C3%BD_Qu%E1%BB%B9_C%C3%B4_L%E1%BA%ADp_%C4%90%E1%BB%83_T%E1%BB%91i_%C4%90a_H%C3%B3a_L%E1%BB%A3i_Nhu%E1%BA%ADn_Trong_Giao_D%E1%BB%8Bch_H%E1%BB%A3p_%C4%90%E1%BB%93ng_T%C6%B0%C6%A1ng_Lai].

6. Mục Đích Sử Dụng Thị Trường

Hai loại hợp đồng này phục vụ các mục đích chiến lược khác nhau.

Perpetual Futures: Giao Dịch Đầu Cơ Ngắn Hạn và Đòn Bẩy Cao

Perpetual Futures là lựa chọn hàng đầu cho các nhà giao dịch chủ động, giao dịch trong ngày (day trading), lướt sóng (scalping) hoặc những người muốn tận dụng đòn bẩy cao để đầu cơ vào biến động giá ngắn hạn mà không bị ràng buộc bởi thời gian.

Quarterly Futures: Phòng Ngừa Rủi Ro và Giao Dịch Dài Hạn

Quarterly Futures thường được các tổ chức lớn và các nhà giao dịch chuyên nghiệp sử dụng cho mục đích phòng ngừa rủi ro (hedging) trong một khung thời gian cố định. Chúng cũng hấp dẫn đối với những nhà giao dịch có niềm tin mạnh mẽ vào xu hướng dài hạn, miễn là họ sẵn sàng quản lý việc cuộn hợp đồng.

7. Chi Phí Giao Dịch Tổng Thể (Total Cost of Trading)

Chi phí giao dịch không chỉ là phí sàn mà còn bao gồm chi phí nắm giữ vị thế.

Perpetual Futures: Chi Phí Biến Động Qua Funding Rate

Trong Perpetual, chi phí nắm giữ vị thế trong thời gian dài có thể trở nên rất tốn kém nếu bạn liên tục phải trả Phí Đảo Ngược. Nếu phí đảo ngược dương trong thời gian dài, việc giữ vị thế Long sẽ đắt hơn giữ vị thế Short.

Quarterly Futures: Chi Phí Cố Định (Basis)

Chi phí nắm giữ vị thế trong Quarterly Futures chủ yếu được xác định bởi Basis ban đầu. Nếu bạn mua hợp đồng ở mức Premium cao, bạn sẽ mất phần Premium đó khi đáo hạn (nếu không cuộn). Ngược lại, nếu mua ở mức Discount, bạn sẽ nhận được lợi nhuận từ Discount đó khi đáo hạn.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc quản lý rủi ro giữa giao dịch spot và futures là cần thiết, bất kể bạn chọn loại hợp đồng nào. Tham khảo [Quản Lý Rủi Ro Cân Bằng Giữa Giao Dịch Spot Và Futures https://cryptofutures.trading/vi/index.php?title=Qu%E1%BA%A3n_L%C3%BD_R%E1%BB%A7i_Ro_C%C3%A2n_B%E1%BA%B1ng_Gi%E1%BB%AFa_Giao_D%E1%BB%8Bch_Spot_V%C3%A0_Futures] để có cái nhìn toàn diện về quản lý danh mục.

Bảng Tóm Tắt Sự Khác Biệt Chính

Để dễ dàng hình dung, dưới đây là bảng so sánh 7 điểm khác biệt chính:

Đặc Điểm	Hợp Đồng Vĩnh Cửu (Perpetual)	Hợp Đồng Hàng Quý (Quarterly)
Ngày Đáo Hạn	Không có ngày đáo hạn	Có ngày đáo hạn cụ thể (ví dụ: tháng 3, tháng 6)
Cơ Chế Cân Bằng Giá	Phí Đảo Ngược (Funding Rate)	Basis (Chênh lệch giá so với Spot)
Chi Phí Nắm Giữ Vị Thế Dài Hạn	Có thể cao do Funding Rate tích lũy	Được xác định bởi Premium/Discount ban đầu
Mục Đích Chính	Đầu cơ ngắn hạn, đòn bẩy cao	Phòng ngừa rủi ro, giao dịch có khung thời gian
Quản Lý Vị Thế	Giữ vô thời hạn (miễn là có ký quỹ)	Cần "Cuộn Hợp Đồng" (Roll Over) trước ngày đáo hạn
Tính Thanh Khoản	Thường rất cao do tính phổ biến	Thay đổi và giảm dần khi gần ngày đáo hạn
Rủi Ro Đặc Trưng	Phí Đảo Ngược bất lợi kéo dài	Rủi ro thanh lý khi đáo hạn hoặc chi phí cuộn hợp đồng

Kết Luận Cho Người Mới Bắt Đầu

Là người mới tham gia thị trường hợp đồng tương lai tiền điện tử, việc lựa chọn giữa Perpetual và Quarterly Futures phụ thuộc hoàn toàn vào mục tiêu giao dịch và khả năng quản lý thời gian của bạn.

1. **Nếu bạn muốn linh hoạt tối đa, giao dịch thường xuyên và không muốn lo lắng về ngày hết hạn:** Perpetual Futures là lựa chọn phù hợp hơn, nhưng bạn phải **luôn theo dõi Funding Rate**. 2. **Nếu bạn là nhà giao dịch tổ chức, cần phòng ngừa rủi ro có thời hạn, hoặc muốn giao dịch dựa trên sự kỳ vọng về Basis:** Quarterly Futures cung cấp cấu trúc rõ ràng hơn về chi phí và thời gian.

Hãy nhớ rằng, dù bạn chọn loại hợp đồng nào, việc hiểu rõ về ký quỹ, đòn bẩy và cơ chế thanh lý là nền tảng để tồn tại và phát triển trong thị trường này. Chúc bạn giao dịch thành công!

Các sàn giao dịch Futures được khuyến nghị

Sàn	Ưu điểm & tiền thưởng Futures	Đăng ký / Ưu đãi
Binance Futures	Đòn bẩy lên tới 125×, hợp đồng USDⓈ-M; người dùng mới có thể nhận tới 100 USD voucher chào mừng, thêm 20% giảm phí spot trọn đời và 10% giảm phí futures trong 30 ngày đầu	Đăng ký ngay
Bybit Futures	Hợp đồng perpetual nghịch đảo & tuyến tính; gói chào mừng lên tới 5 100 USD phần thưởng, bao gồm coupon tức thì và tiền thưởng theo cấp bậc lên tới 30 000 USD khi hoàn thành nhiệm vụ	Bắt đầu giao dịch
BingX Futures	Copy trading & tính năng xã hội; người dùng mới có thể nhận tới 7 700 USD phần thưởng cộng với 50% giảm phí giao dịch	Tham gia BingX
WEEX Futures	Gói chào mừng lên tới 30 000 USDT; tiền thưởng nạp từ 50–500 USD; bonus futures có thể dùng để giao dịch và thanh toán phí	Đăng ký WEEX
MEXC Futures	Tiền thưởng futures có thể dùng làm ký quỹ hoặc thanh toán phí; các chiến dịch bao gồm bonus nạp (ví dụ: nạp 100 USDT → nhận 10 USD)	Tham gia MEXC

Tham gia cộng đồng của chúng tôi

Theo dõi @startfuturestrading để nhận tín hiệu và phân tích.